صنایع کوچک
حداکثر سقف سرمایه ثابت شامل ماشین آلات سرمایه در گردش اولیه ۱۰ میلیون روپیه (۲۲۰۰ هزار دلار)
صنایع متوسط
حداکثر سقف سرمایه ثابت شامل ماشین آلات سرمایه در گردش اولیه ۱۰۰ مییلیون روپیه ( ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار)
۱۲
آمریکا
شرکت های کوچک و متوسط آمریکا بر اساس تعریف خیلی کوچک ،کوچک و متوسط تقسیم بندی شده اند و تعاریف برای واحد های صنعتی و غیر صنعتی یکسان است.
شرکت های خیلی کوچک:
شرکت هایی هستند که حداکثر نیروی شاغل در آنها ۲۰ نفر باشد.
شرکت های کوچک:
شرکت هایی هستند که حداقل نیروی شاغل در آنها ۲۰ و حداکثر ۹۹ نفر باشد.
شرکت های متوسط:
شرکت هایی هستند که حداقل نیروی شاغل در آنها ۱۰۰ و حداکثر ۴۹۹ نفر باشد.
۳-۱۰-۲ نقش صنایع کوچک و متوسط در توسعه صنعتی
صنایع کوچک و متوسط مشارکت حائز اهمیتی در توسعه اقتصادی و صنعتی نظام های اقتصادی توسعه یافته و در حال توسعه دارند. آنها ستون فقرات بخش خصوصی را تشکیل می دهند. بیش از ۹۰ درصد بنگاه های جهان و ۵۰ تا ۶۰ درصد اشتغال در این بخش فعالیت دارند. میزان مشارکت صنایع کوچک و متوسط در بخش های صنعتی در هر دو گروه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بیشتر است( در بسیاری از کشور ها ۹۰ تا ۹۵ درصد کل صنایع را شامل می شوند). از نظر اشتغال ۷۰ تا ۷۵ درصد شاغلین و از نظر تولید محصولات صنعتی ، ۵۰ تا ۶۰ درصد محصولات در گروه صنایع کوچک و متوسط قرار دارند ( World Bank, 2011).
صنایع کوچک و متوسط ، اغلب در کشورهای در حال توسعه ، تنها چشم انداز واقعی برای اشتغالزایی و رشد ارزش افزوده هستند. این موضوع در مورد کشورهای با اقتصاد در حال گذار نیز صدق می کند که شرکت های بزرگ دولتی ناکارامد جای خود را به واحد های صنعتی بسیار کوچکتر و کارامدتر بخش خصوصی می دهند. مزیت بالای صنایع کوچک و متوسط در اقتصادهای در حال توسعه ، گواه این واقعیت است که آنها با توجه به شرایط حاکم در این کشورها مناسب تر از صنایع بزرگ هستند( یونیدو، ۱۳۸۴). بر اساس بررسی های انجام شده توسط پژوهشگران و اندیشمندان در کشورهای مختلف ، نکاتی به عنوان نقش و اهمیت صنایع کوچک و متوسط در توسعه صنعتی و اقتصادی مطرح گردیده که در سطح خرد، کلان و قابل بحث می باشند که مهمترین آنها عبارتند از (ابولفضل معرفی ،۱۳۹۱):
اشتغالزایی بالا
بهبود تخصص اثربخشی منابع
حمایت از ظرفیت سازی و سیستماتیک و مولد
انعطاف بیشتر در شرایط متغییر بازار
مدیریت غیر سنتی و فردی
بالا بودن قدرت جذب و بومی کردن تکنولوژی
صرفه های حاصل از مقیاس
قابلیت بالا در پاسخگویی به نیازهای جدید توسعه صنعتی
آموزش و تربیت مدیران موفق
کاهش عدم تعادل های بخشی
افزایش کارایی اقتصادی
استفاده از امکانات محلی
ایجاد پیوندهای صنعتی
ارزش افزوده
بهره وری
صادرات
بالا بودن کارایی سرمایه
نمود عینی و سریع فعالیت ها و ابتکار عمل
۴-۱۰-۲ برنامه های موفق توسعه صنایع کوچک و متوسط در جهان
تجربیات موفقی در زمینه توسعه صنایع کوچک و متوسط هم کشورهای توسعه یافته و هم کشورهای در حال توسعه وجود دارد.در این زمینه می توان به تجربات موفق اتحادیه اروپا، کشورهای آسیای شرقی ، آفریقای جنوبی ، روسیه و .. اشاره نمود.
در اتحادیه اروپا که در حال حاضر ۱۵ کشور با سطح و حجم اقتصادی متفاوت عضو آن هستند، صنایع کوچک و متوسط در اشکال و ساختارهای بسیار متنوع وجود دارند. اتحادیه اروپا حدوداً ۳۰۰ میلیون نفر جمعیت دارد و ۸/۹۹ درصد کسب و کارها در آن صنایع کوچک و متوسط تشکیل می دهند و ۶۶ درصد نیروی کار در این بخش مشغول به فعالیت می باشند. بخش بنگاه های کوچک و متوسط در اروپا به عنوان شرکت های جزء شناخته می شوند که کارکنان آنها کمتر از ۲۵۰نفر است و در این محدوده ، به واحدهای به تعداد کارکنان بین ۰ تا ۹ نفر بنگاه های خرد ، بین ۱۰ تا ۴۹ نفر بنگاه هاهی کوچک و ۵۰ تا ۲۴۹ نفر بنگاه های متوسط گفته می شود. به طور متوسط سهم بنگاه های کوچک و متوسط از صادرات ۱۱ درصد است، گرچه در برخی کشورها این آمار بسیار بالاتر است.سهم این بنگاه ها از ارزش افزوده در اقتصاد اروپا حدود ۷۰ درصد می باشد.
در طی ۱۲ سال بین سالهای ۱۹۸۸ تا ۲۰۰۰ به طور متوسط، رشد واقعی گردش سرمایه بالغ بر ۲/۲ درصد در سال بوده است. قابلیت شرکت های کوچک و متوسط در فعالیت در سطح بین المللی بر خلاف بسیاری از تصورات اشتباه در این زمینه قابل توجه است. بر اساس آماری در سال ۱۹۹۸ ، سهم این بخش از صادرات اروپا میزان ۶ درصد در بنگاه های کوچک تا ۲۲ درصد در بنگاه های بزرگ با بیش از ۲۵۰ نفر نیروی کار متغیر است. به طور متوسط سهم بنگاه های کوچک و متوسط ، ۱۱ درصد از صادرات کل اروپا است.همچنین ، تماس های بین مرزی این کسب و کارها افزایش چشم گیری داشته است و حدود ۵۷ درصد از بنگاه های کوچک و متوسط در این بخش توانسته اند ارتباطات بین المللی کسب و کار خود را افزایش دهند. حتی ۱۹درصد بنگاه های بسیار کوچک که بدون کارگر می باشند، ارتباطات فرامرزی مستمری را تجربه نموده اند.مقیاسی دیگر برای میزان بین المللی شدن بازارها ، سطح و مقصد سرمایه گذاری های مستقیم خارجی (FDI) است. در سال ۱۹۹ میزان FDI اتحادیه اروپا به طور قابل توجهی افزایش یافت و به حدود ۵۰۰ میلیارد یورو رسید که ۴۰ درصد رشد سرمایه گذاری خارجی نسبت به سال پیش خود را نشان می دهد. در طول سال های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۰ ، ارزش افزوده اقتصادی بخش کوچک و متوسط با رشد متوسط سالانه ۵/۲ درصد همراه بوده و در همین مدت میانگین رشد اشتغال زایی در این بخش ۴/۰ درصد بوده است. در این ۷ سال حدود ۲۱۰۰۰۰۰ شغل جدید ایجاد شده است. از این رقم حدودا ۸۴۰۰۰۰ شغل توسط بنگاه های بزرگ و سهم ایجاد اشتغال بنگاه های کوچک و متوسط ۱۳۰۰۰۰۰ شغل می باشد. به همین دلیل است که به بخش بنگاه های کوچک و متوسط ” موتور اشتغال” اروپا و سایر اقتصادهای توسعه یافته گفته می شود( یونیدو، ۱۳۸۴).
بنا بر گزارش یونیدو (۱۳۸۴) ، برخی از مهمترین سیاست هایی که در اتحادیه اروپا جهت توسعه و ایجاد تحول در بخش بنگاه های کوچک و متوسط دنبال شده است به طور خلاصه در جداول زیر در قالب اهداف و ابزارهای متناسب با آنها در این سه بخش ارائه گردیده است: ۱) محیط کسب و کار ۲) محیط مالی و بین المللی و ۳) تحقیق و توسعه ، کار و آموزش ، تقویت کارآفرینی و فرهنگ بنگاه داری . تجزیه تحلیل توسعه بنگاه های کوچک و متوسط در اتحادیه اروپا و بررسی برخی تجربیات موفق در کشورهای آسیایی نتیجی را مورد توجه قرار می دهد:
آخرین نظرات