^ns ۳۲/۶۲

اثر متقابل (PL*CR)

۴

^ns ۹۹ /۱۰۰

اثر متقابل (CR *T* PL)

۴

^ns ۸۵/۹۲

اشتیاه فاکتور فرعی فرعی

۲۴

۲۸/۱۰۶

CV %

۱۹/۱۱

^*،^**و ^ns به ترتیب تفاوت معنی‏دار در سطح ۵ درصد، ۱ درصد و عدم تفاوت معنی‏داری را نشان می‏دهد.
از نظر عملکرد علوفه تازه بین کم‏خاک‏ورزی و بی‏خاک‏ورزی اختلاف معنی‏داری وجود داشت. بیشترین عملکرد علوفه مربوط به تیمار کم‏خاک‏ورزی با ۷۴۷/۱۰۴ تن در هکتار بود که نسبت به تیمار بی‏خاک‏ورزی و مرسوم به ترتیب افزایش ۸/۲۱ و ۴۷/۱۴ درصدی داشت. علت کمتر بودن عملکرد در روش بی‏خاک‏ورزی در مقابل دو روش دیگر ناشی از استقرار ضعیف‏تر گیاهچه‏های ذرت در شرایط بدون شخم، تهویه کم خاک و رقابت علف‏های هرز با گیاه ذرت در مراحل اولیه رشد بود. علت افزایش عملکرد درسیستم کم‏خاک‏ورزی در مقایسه با خاک‏ورزی مرسوم قابلیت دسترسی بیشتر به فسفر و نیترات در سطح خاک می‏باشد (رایت^[۸۸] و همکاران، ۲۰۰۷). این نتایج با یافته‏های بیابانی و همکاران (۱۳۹۳) که اعلام نمودند کم خاک‏ورزی با میانگین ۰۹۳/۸۵ تن در هکتار بیشترین و بی‏خاک‏وزرزی با ۴۹۱/۷۰ تن در هکتار کمترین عملکرد علوفه ذرت هم‏خوانی دارد. ضمیری و همکاران (۲۰۱۳) عملکرد علوفه تازه ذرت در کم‏خاک‏ورزی بیشتر از بی‎خاک‏ورزی و قنبریان الواجی و همکاران (۲۰۱۳) عملکرد ذرت علوفه‏ای در کمخاک‏ورزی بیشتر از خاک‏ورزی مرسوم است، مطابقت دارد و با نتایج اسدی و همکاران (۱۳۹۰) که اعلام کردند در سال اول عملکرد علوفه ذرت در خاک‏ورزی مرسوم بیشتر از دو سیستم دیگر است مغایرت دارد.
در بررسی اثر متقابل بقایا و خاک‏ورزی مشاهده گردید که کم‏خاک‏ورزی در شرایط وجود بقایا با میانگین ۷/۱۱۷ تن در هکتار و بی‏خاک‏ورزی در شرایط عدم وجود بقایا با میانگین ۴۹/۷۷ تن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین میزان عملکرد علوفه در هکتار را به خود اختصاص دادند. تیمار بی‏خاک‏ورزی در هر دو شرایط وجود و عدم وجود بقایای گیاهی دارای کمترین میزان عملکرد علوفه بود. کم‏خاک‏ورزی در هر دو شرایط وجود و عدم وجود بقایای گیاهی در عملکرد علوفه از نظر آماری اختلاف معنی‏داری داشتند (نمودار۴-۸). این افزایش عملکرد می‏تواند ناشی از ذخیره رطوبت خاک در بقایای موجود در سطح خاک، استقرار و تماس مناسب بذر در خاک باشد. زیبیلکس^[۸۹] و همکاران، (۲۰۰۲) گزارش کردند که در سیستم کم‏خاک‏ورزی ویژگی‏های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی در سطح خاک و در در منطقه فعالیت ریشه بهبود می‏یابد و به دلیل تغییر در معدنی شدن و ثبات بیشتر عناصر غذایی در خاک به وسیله افزایش فعالیت جمعیت میکروبی, عرضه عناصر غذایی به گیاه افزایش می‏یابد.
۴-۵-۲ تأثیر بقایا، خاک‏ورزی و الگوی‏کاشت بر وزن تر برگ ذرت
نتایج تجزیه واریانس تأثیر بقایا، خاک‏ورزی و الگوی‏کاشت بر وزن تر برگ در جدول (۴-۶) نشان داده شده است. نتایج نشان داد که خاک‏ورزی در سطح ۱ درصد و اثر متقابل خاک‏ورزی، بقایا و الگوی‏کاشت در سطح ۵ درصد بر وزن تر برگ معنی‏دار شد.
جدول ۴-۶ تجزیه واریانس وزن تر برگ تحت تأثیر بقایا، خاک‏ورزی و الگوی‏کاشت

منبع تغییرات

درجه آزادی

میاگین مربعات (MS)

تکرار ®

۲

۲۷/۰

بقایا (CR)

۱

^ns ۵۴/۵۴