اگر مدیران مخارج اختیاری را به منظور کسب اهداف سودآوری کاهش دهند، مجبورند که این مخارج را به صورت غیرعادی در سطح پایین نشان دهند. مجموع هزینه­ تبلیغات و هزینه­ های اداری، عمومی و فروش به عنوان مخارج اختیاری تعریف می­ شود.(گاروی و همکاران^[۳۵]، ۱۹۹۶).

نوع سوم دستکاری فعالیت­های واقعی، تولید کالاهای مازاد بر میزان لازم برای برآورده ساختن تقاضای مورد انتظار(از جمله اضافه تولید)، است، اضافه تولید، بهای تمام شده ی کالاهای فروش رفته( COGS)، را کاهش می­دهد، که منجر به حاشیه­ عملیاتی بالاتر می­ شود. به هر حال، هزینه­ های تولید و نگهداری اضافی ممکن است تحمل شود و به احتمال زیاد باعث افزایش هزینه­ های نهایی می­ شود، که در نهایت منجر به هزینه­ های تولید سالانه ی بالاتر نسبت به فروش می­ شود. مدیران شرکت­های تولیدی به منظور بالا نشان دادن سود می ­توانند اقدام به تولید بیش از حد محصولات کنند. چنانچه سطح تولید افزایش یابد، هزینه­ های سربار تولید به تعداد محصول بیشتری سرشکن شده و در نتیجه هزینه­ ثابت هر واحد کالا کاهش می‌یابد. اگر کاهش هزینه­ ثابت هر واحد تولید شده با افزایش هزینه­ نهایی در تولید آن تهاتر نشود، هزینه­ کل هر واحد محصول کم می شود. در نتیجه، بهای تمام شده کالای فروش رفته پایین­تر و حاشیه­ سود عملیاتی شرکت بهتر نشان داده می­ شود. با این حال، مدیران زمانی تمایل به تولید بیش از حد دارند که کاهش در هزینه­ های تولید بیشتر از هزینه­ های نگهداری موجودی کالا در آن دوره باشد.(گاروی و همکاران^[۳۶]، ۱۹۹۶).

۲-۳- پیشینه پژوهش

۲-۳-۱ پژوهش­های خارجی

(هرمن و همکاران^[۳۷]، ۲۰۰۳)، تحقیقی با عنوان مدیریت سود از طریق فروش دارایی­ ها در کشور ژاپن انجام دادند. در این تحقیق هدف مدیریت سود کاهش خطای پیش ­بینی سود در دوره های جاری و آتی بود. طبق فرضیه ­های این تحقیق، شرکت­هایی که دارای عملکرد جاری منفی(مثبت)، هستند انتظار می­رود سودها را با بیشتر(کمتر)، گزارش نمودن مبلغ فروش دارایی­ های شرکت، به سمت بالا (پایین)، هموار سازند. در ارتباط با عملکرد آتی، شرکت­هایی که دارای عملکرد آتی مثبت (منفی) هستند، به احتمال فراوان سودهای تحقق نیافته دارایی­ ها را شناسایی (حفظ) ‌می‌کنند. نتایج تحقیق حاکی از تأیید فرضیه ­های تحقیق بود، به طوری که مدیران ژاپنی آثار عملکرد آتی و جاری را در شناخت درآمد حاصل از فروش دارایی­ ها در نظر می­گرفتند.

(اسکات^[۳۸]، ۲۰۰۰)، به مدیریت سود به عنوان اختیار شرکت در انتخاب سیاست­های حسابداری برای دستیابی به برخی اهداف خاص مدیر می­نگرد. حال پرسش این است که(اهداف خاص مدیر)، از مدیریت سود چه ‌می‌باشد.

(دی جورج ^[۳۹] و همکاران، ۱۹۹۹)، مدیریت سود را به عنوان نوعی دستکاری مصنوعی سود توسط مدیریت جهت حصول به سطوح مورد انتظار سود برای برخی مقاصد خاص(از جمله حصول پیش‌بینی تحلیل گران، ویا برآورد روند سودهای قبلی برای پیش‌بینی سودهای آتی)، تعریف کرده ­اند.

(هلی و والن^[۴۰]، ۱۹۹۹)، تعریف ذیل را برای مدیریت سود ارائه کردند: مدیریت سود هنگامی رخ می­دهد که مدیران از قضاوت­های شخصی خود در گزارشگری مالی استفاده کنند. و ساختار معاملات را جهت تغییر گزارشگری مالی دستکاری می­ نماید. این هدف یا به قصد گمراه نمودن برخی از صاحبان سهام در خصوص عملکرد اقتصادی شرکت صورت ‌می‌گیرد، یا به منطور تاثیر بر نتایج قراردادهای است که انعقاد آن ها منوط به دستیابی به سود مشخصی ‌می‌باشد.

(گاردون و همکارانش^[۴۱]، ۱۹۶۶)، نیز نوشتند، اگر روش خاصی از روش­های حسابداری را برگزیدند و نوسانات سود گزارش شده کاهش یابد، نتیجه هموارسازی یا مدیریت سود است. آن­ها همچنین متذکر شدند که مدیران در حدود قدرتشان که ناشی از آزادی عمل در چهارچوب اصول و روش­های پذیرفته شده حسابداری است می ­توانند:

الف) روی سود گزارش شده اثرگذارند.

ب) روی نرخ سود شرکت اثر گذارند.

پژوهشگرانی مثل (برک^[۴۲]، ۱۹۹۷) و (بمبر، ۱۹۸۶) طی سال­های پژوهش ‌به این نتیجه رسیده ­اند که هرچه اندازه شرکت بزرگتر باشد فعالیت آن بیشتر است که این امر به سودآوری کمک می­ کند. همچنین شرکت­های بزرگتر از اعتبار بیشتری در بازارهای جهانی سرمایه برخوردارند و می ­توانند وام­هایی با بهره کمتر اخذ کنند.

(مایکلسون و واگنر^[۴۳]، ۲۰۱۳)، در تحقیقی به بررسی واکنش بازار سرمایه در برابر مدیریت سود با در نظر گرفتن زمان­بندی فروش دارای­ها و اندازه شرکت پرداختند و نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که:

الف – شرکت هایی که به مدیریت سود اقدام کرده‌اند نسبت به شرکت های

مشابه بازدهی بیشتری دارند.

ب- بازدهی غیرعادی شرکت­های کوچک از بازدهی غیرعادی شرکت های بزرگ

بیشتر است.

ج- بین نوع صنعت ومدیریت سود رابطه با اهمیتی وجود دارد.

(مونز^[۴۴]، ۱۹۸۷)، معتقد است که هرچه اندازه شرکت بزرگتر باشد مدیران شرکت انگیزه و تمایل قوی­تری جهت دستکاری سود خواهند داشت. به عقیده او با بزرگتر شدن شرکت­ها مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ آن ها بیشتر می­ شود و مدیران شرکت در معرض ‌پاسخ‌گویی‌ به طیف وسیعی از مدعیان قرار می­ گیرند .

(پویتراز و همکاران^[۴۵]، ۲۰۱۰) تحقیقی را با این موضوع در کشور سنگاپور انجام دادند. این تحقیق نشان داد در شرکت­هایی که تغییرات سود هر سهم(به استثنای فروش دارایی­ ها)، منفی است، رابطه منفی بین سود حاصل از فروش دارایی و سود هر سهم(به استثنا ی فروش دارایی­ ها)، وجود دارد و در شرکت­هایی که تغییرات سود هر سهم(به استثنای فروش دارایی­ ها) مثبت است، این رابطه مثبت است. این بدان معنی است که شرکت­ها انگیزه کمی برای هموارسازی سود دارند. همچنین شرکت­های سنگاپوری مجاز به تجدید ارزیابی دارایی­ ها هستند و می ­توانند با این کار نسبت بدهی را کاهش دهند. از این رو، نتا یج این تحقیق فرضیه نسبت بدهی را پشتیبانی نمی­کرد.

۲-۳-۲ پژوهش­های داخلی

(پور حیدری و همتی، ۱۳۸۳)، با افزایش اندازه شرکت مدیریت انگیزه بیشتری جهت افزایش سود در جهت ارائه تصویری بهتر از عملکرد خود به سهام‌داران و مسئولین دارند .

( نوروش و همکاران، ۱۳۸۴)، یافته ­های این پژوهش نشان می­دهد که با بزرگتر شدن شرکت­ها، تمایل مدیران به مدیریت سودشان بیشتر خواهد شد.

(مدرس و همکاران، ۱۳۸۸)، نتایج حاصل از این پژوهش نشان می­دهد اندازه شرکت محرکی برای مدیریت سود در شرکت­های هر دو گروه مورد بررسی(صنایع نفتی، شیمیایی و فلزی) ‌می‌باشد. همچنین نتایج حاکی از آن است که انگیزه اندازه شرکت در گروه صنعت فلزات اساسی و معدنی نسبت به گروه صنعت فراورده های نفتی و شیمیایی برای انجام مدیریت سود از قدرت بیشتری برخوردار است. هدف بعضی از مدیران از تغییر دادن سود حسابداری، به حداقل رسانیدن هزینه­ های سیاسی شرکت ‌می‌باشد. هر چه اندازه شرکت بزرگتر باشد، مدیران شرکت انگیزه و تمایل بیشتری برای دستکاری سود خواهند داشت. با بزرگتر شدن شرکت‌ها مسئولیت ‌پاسخ‌گویی‌ آن ها بیشتر می­ شود و مدیران شرکت‌ها در معرض ‌پاسخ‌گویی‌ طیف وسیع تری از مدعیان قرار می گیرند.