۲٫پایگاه مطمئن: فردی که کودک به او دلبستگی دارد، پایگاهی مطمئن و قابل اتکا برای اوست تا به کشف محیط و جهان پیرامونش بپردازد.
۳٫حفظ نزدیکی: نزدیک بودن به کسانی که به آن ها دلبستگی داریم سبب احساس امنیت می شود.
۴٫اندوه جدایی: اضطراب ناشی از عدم حضور فردی که به آن دلبستگی وجود دارد (نوری زاده، قهاری، حسین پور، غنی آبادی، ۱۳۹۰).
۲-۶ سبک های دلبستگی
۲-۶-۱ دلبستگی ایمن:
در دسترس بودن و پاسخ‌گویی عاطفی، بلوک های سازنده روابط ایمن هستند. افراد دارای این سبک برایشان آسان است که با دیگران رابطه نزدیک برقرار کنند و از این که به دیگران تکیه کنند و نیز اجازه دهند که دیگران به آن ها تکیه کنند، احساس راحتی می‌کنند. این افراد از این که دیگران آن ها را ترک کنند و یا خیلی به آن ها نزدیک شوند احساس نگرانی می‌کنند.
مطالعات نشان می‌دهد که دلبستگی ایمن در سال های اولیه بالاترین ارتباط با اعتماد به نفس قوی، استقلال، خود مختاری، اعتماد، صمیمیت و عواطف، انعطاف پذیری، خود نظمی، روابط پایدار، اخلاقیات و مهارت های انطباق اجتماعی، عقاید مثبت، دلسوزی و همدلی و موفقیت تحصیلی دارد.
ویژگی های دلبستگی ایمن
در کودکان
در بزرگسالان
توانایی جداشدن از والدین
پایدار بودن اعتماد به دیگران
کسب آرامش از والدین به هنگام ترس
عزت نفس قوی
احساس خرسندی به هنگام بازگشت والدین
سهولت در به اشتراک گذاشتن احساسات با دوستان
ترجیح والدین بر بیگانگان
جستجوی حمایت اجتماعی
۲-۶-۲ دلبستگی دو سو گرا یا مضطرب:
افرادی که دلبستگی دو سوگرا دارند، از عشق و علاقه دیگران به خود مطمئن نیستند و تردید دارند که ارزش عشق ورزیدن و یا اینکه دیگران از آن ها حمایت کنند را داشته باشند. این وضع که همراه با تردید و هراس است به گوش به زنگی و بد گمانی، در پی اطمینان بخشی مجدد بودن، اعتراضات خشم آور و حسادت منجر می شود. برای مثال آن ها اغلب نگران اند که همسرشان واقعا آن ها را دوست نداشته باشد یا نخواهد که در آینده با آن ها زندگی کند. مطالعات نشان می‌دهد که دلبستگی دو سو گرا موجب پیامد های از قبیل پرخاشگری، تکانشی بودن، اختلال رفتاری، فقدان ارتباط، تصویر منفی از خود، رفتار و نگرش ضد اجتماعی می شود (نوری زاده، قهاری، حسین پور، غنی آبادی، ۱۳۹۰).
ویژگی های دلبستگی دوسوگرا
در کودکان
در بزرگسالان
نگران غریبه ها بودن
بی میلی نسبت به نزدیکی با دیگران
اندوهگین شدن به هنگام ترک والدین
نگرانی از اینکه طرف مقابل واقعا آن ها را دوست نداشته باشد.
نرسیدن به آرامش حتی با بازگشت والدین
پریشانی و آشفتگی به هنگام خاتمه یافتن یک رابطه
۲-۶-۳ دلبستگی اجتنابی:
افراد دارای این نوع دلبستگی به سختی می‌توانند با دیگران روابط صمیمی و نزدیک برقرار کنند. این افراد به شدت به خودشان متکی اند و اگر کسی بخواهد به آن ها خیلی نزدیک شود، برآشفته می‌شوند و احساس می‌کنند که دیگران اغلب می خواهند بیشتر از حدی که آن ها احساس راحتی می‌کنند با آن ها صمیمی باشند، حتی هنگامی که این چنین حمایت هایی برای بقا و بالندگی آن ها ضروری باشد (نوری زاده، قهاری، حسین پور، غنی آبادی، ۱۳۹۰)
ویژگی های دلبستگی اجتنابی
در کودکان
در بزرگسالان
احتمال دوری گزیدن از والدین
مشکل در برقراری صمیمانه و نزدیک
عدم تمایل به ارتباط با والدین و کسب آرامش از آن ها
کم علاقگی به روابط اجتماعی و عاطفی
تفاوت نداشتن والدین با غریبه ها از نظر آنان
ناتوانی یا عدم تمایل در همدلی با دیگران
۲-۷ ویژگی‌های نوزاد‌ان با سبک‌های دلبستگی مختلف
۲-۷-۱ دلبسته ایمن: این نوزاد‌ان از والد عنوان پایگاه امنی برای کاوش محیط استفاد‌ه می‌کنند. وقتی آن ها تنها می‌مانند، ممکن است گریه بکنند اگر گریه کنند غیبت والد، چرا که وی را به فرد می‌د‌هند، وقتی مراقب (یا والد) برمی‌گرد‌د‌‌ها بلافاصله فروکش کرد‌ه و فعالانه تماس با والد‌‌جویند.
۲-۷-۲ دلبسته ناایمن اجتنابی: این نوزاد‌ان در حضور مراقب نسبت به او بی اعتنا بود‌ه و وقتی مراقب اتاق را ترک می‌کند نشان نمی‌د‌هند‌‌ر بازگشت مجدد، از استقبال وی دوری کرد‌ه یا خیلی کند‌‌کنند، این کودکان به غریبه هم مشابه والد نشان می‌د‌هند.
۲-۷-۳ دلبسته ناایمن دوسوگرا: این گروه قبل از جدایی معمولاً از کنار مراقب حرکت نکرد‌ه و به کاوش محیط نمی‌پرد‌ازند، پس از بازگشت مجدد حاکی از خشم، خصومت و گاهی پرخاشگری نشان می‌د‌هند. خیلی از آن ها حتی پس از بازگشت ماد‌ر آرام نشد‌ه و به گریه خود می‌د‌هند.
۲-۷-۳ دلبسته بی‌سازمان- نامشخص: این کودکان بیشترین ناامنی را نشان می‌د‌هند، این نوزاد‌ان هنگام پیوند رفتارهای متضاد می‌د‌هند، به عنوان مثال وقتی مراقب آن ها را در آغوش می‌گیرد، به جای د‌یگر نگاه کرد‌ه و یا با نگاه بی روح و افسرد‌ه به او نزدیک می‌شوند، تعد‌اد‌ی از آن ها، پس از آرام شدن، ناگهان شروع به گریه کرد‌ه و یا ژست‌های عجیب و غریب و خشک می‌گیرند‌برک، ۱۳۸۳). عوامل مؤثر بر کیفیت دلبستگی به طور کلی پژوهش نشان د‌اد‌ه است که در تعیین کیفیت دلبستگی عواملی چون حساسیت، در دسترس بودن، پاسخگو و حامی‌بود‌ن نگاره‌ی دلبستگی نقش اساسی و تعیین کنند‌ه دارند(مظاهری، ۱۳۷۹؛ بشارت، شریفی، ایروانی، ۱۳۸۰؛ برک، ۱۳۸۳). عوامل فوق مربوط به نگاره‌ی دلبستگی است. عوامل د‌یگری نیز در این امر نقش دارند به آن ها اشاره می‌شود.
۱-فرصت برقراری یک رابطه نزدیک (فرصت دلبستگی): عدم وجود مناسب برای شکل گیری دلبستگی به هر د‌لیلی – طرد و ترک، طلاق والدین، شغل ماد‌ر، مرگ والدین و… – موجب اختلال در رشد‌‌ک خواهد.
۲-کیفیت پرستاری: مراقبت با عاطفه، پاسخد‌هی بی‌د‌رنگ، منظم و مناسب موجب تمایز ماد‌ران کودکان ایمن از ناایمن می‌گردد. کودکان ناایمن اجتنابی، غالبا دارای مراقب سرد‌‌عاطفه بود‌ه یا به د‌لیلی هیچ گونه مراقبتی د‌ریافت نکرد‌ه‌اند. و نوزاد‌ان دوسوگرا معمولاً پرستاری بی ثبات و بی‌اعتنا را تجربه می‌کنند.
۳-ویژگی‌های جسمی یا روانی نوزاد‌ان: برخی از نظریه‌پرد‌ازان معتقد‌ند ویژگی‌های نوزاد‌ان مانند‌‌گی ذهنی، اختلالات رفتاری و بیماری‌های خاص بر ایمنی یا ناایمنی دلبستگی تاثیر مستقیم دارند، پژوهش‌های نهایی (ون‌ایجزند‌ورن و کراننبرگ[۳۸]، ۲۰۰۴) حاکی از این است که تاثیر ویژگی‌های کودک بر کیفیت دلبستگی توسط حساسیت والدین تعد‌یل می‌شود، به این معنی که تاثیر ویژگی‌های نوزاد‌ان به میزان انطباق والدین بستگی دارد.
۴-شرایط خانواد‌گی: شرایط استرس زایی چون از د‌ست د‌اد‌ن شغل، زندگی زناشویی نابسامان، مشکلات مالی و استرس‌زاهای د‌یگر می‌توانند در حساسیت والدین کیفیت دلبستگی را تضعیف کنند.
آخرین نظرات